Emmanuel Vanluchene
Na een jaar pauze traint olympiër Emmanuel Vanluchene opnieuw in het Olympisch Zwemcentrum in Berchem. ©Steffi Verheye

“De focus moet op het zwemmen liggen”

Emmanuel Vanluchene (25) zwemt al 20 jaar, maar na de Olympische Spelen van 2016 besloot hij een pauze in te lassen. “Ik verloor mezelf in het zwemmen en moest de rust terugvinden”, vertelt Vanluchene.

De redders kijken Emmanuel vragend aan als hij het zwembad in trainingsbroek binnenkomt. “Het is een beetje bizar. Ik kom hier elke dag en toch weten ze nog steeds niet wie ik ben”, glimlacht hij. Grote bekendheid hoeft ‘Manu’ niet, maar het toont wel aan hoe onbekend zwemmen is in België. “We komen alleen in de media tijdens de Olympische Spelen of als we een opvallende medaille winnen”, zucht trainer Wauter Derycke terwijl hij zijn poulain richtlijnen geeft.

Verrassen op de Spelen

De kwalificatie voor de Spelen van Rio tijdens de Vlaamse kampioenschappen in Antwerpen, staat bovenaan Emmanuels lijstje met mooiste carrièremomenten. Vier honderdsten bleef hij onder de limiet om naar de 200 meter wisselslag te mogen. Bij wisselslag komen rugslag, vlinderslag, schoolslag en crawl elk aan bod in één race. “Ik moest zwemmen tegen mezelf en tegen de klok. De tweede zwom 10 seconden trager dan ik. Mijn schoolslag was iets minder, maar toen zette ik met crawl een eindspurt in. Het was héél spannend.”

Emmanuel werd uiteindelijk 23ste op de 200 meter wisselslag individueel op de Spelen in Rio. Ook met de aflossingsploeg moest hij aan de bak, al bracht dat enige spanning met zich mee. Een jaar voor de beruchte wedstrijd had Louis Croenen al aangegeven dat een mogelijke olympische finale vlinderslag voorrang zou krijgen op de series van de 4×200 meter wisselslag. Beide races waren op dezelfde dag. “Pieter Timmers wilde tijdens de Spelen dan alles op een finaleplaats in de 100 meter vrije slag zetten, waardoor hij ons een beetje in de steek liet,” blikt Vanluchene terug, “dat was de grootste discussie in de Belgische zwemgeschiedenis denk ik.”

Vlak voor de series van de 4×200 wisselslag hoorden Dieter Dekoninck, Glenn Surgeloose, en Emmanuel Vanluchene dat ze toch zouden zwemmen. Louis Croenen had zijn verantwoordelijkheid genomen en kwam toch aan de start. “We hadden twee uur de tijd om ons voor te bereiden. Iedereen had amper geslapen die nacht. Zonder Timmers zwommen we er onze beste wedstrijd van het jaar, zelfs sneller dan in de finale.”

Olympiër met chronische darmziekte

Na de Spelen lastte Emmanuel een pauze in. ‘Voor de studies’, was de reden die Vanluchene aangaf. “Ik zit in mijn laatste jaar Regentaat Lichamelijke Opvoeding.” Die studies waren echter niet de enige reden waarom Vanluchene zijn zwemcarrière on hold zette. “Ik wilde nadenken over waarom ik eigenlijk zwom. Al die jaren was ik zo gericht op mijn sport. Ik was er de hele tijd mee bezig en daar verloor ik mezelf in. Ik vroeg me af waarom ik eigenlijk al die tijd in het zwemmen stak. Ik moest mezelf en vooral mijn rust terugvinden.”

Die rust is voor hem misschien wel belangrijker dan voor een andere zwemmer. “Ik lijd aan Colitis Ulcerosa, een chronische darmziekte. Daardoor moet ik elke acht weken aan een infuus met medicatie.” Vanluchene kreeg de ziekte na een stage in Amerika in 2015. Hoe hij eraan komt weet niemand, maar het zorgt wel voor extra stress. “Als de voorbereiding stressvol is, voel ik dat meteen in mijn darmen en denk ik nee, laat het uit.

Hij vertelt het allemaal met de glimlach. Nochtans denkt Emmanuel dat de ziekte ook wel effect heeft op zijn prestaties. “Ik zeg het niet graag. Ik wil niet geloven dat dat misschien het verschil is tussen wel of geen podium. Ik gebruik het ook niet als excuus. De focus moet op mijn prestaties liggen, op het zwemmen, niet op mijn ziekte.”

Het is een ongewoon verhaal: een olympiër met chronische darmziekte. Vooral mensen in een stressvolle werksituatie krijgen die ziekte. Zij moeten dan op zoek naar rustiger werk. “Ik wil gewoon blijven zwemmen op topniveau en dat probeer ik ook met die ziekte”, legt Emmanuel uit, “natuurlijk is het een risico, want ik weet niet hoe het zal evolueren. Volgend jaar of volgende week kan de situatie al helemaal anders zijn.”

“Einde december moest ik opnieuw een nieuw infuus hebben. Er zat een man naast mij die geen dikke darm meer had. Toen ik hem vroeg hoe dat kwam, zei hij dat hij aan Colitis Ulcerosa leed, dezelfde ziekte als ik. Als dat me overkomt, zal ik dat moeten accepteren. Nu wil ik daar niet aan denken”, besluit Emmanuel.

 

Glanzend goud

De eerste training na een deugddoende vakantie in Zwitserland en de feestdagen. "'t Zal gene vetten zijn vandaag", grapt Vanluchene van tevoren. ©Steffi Verheye
De eerste training na een deugddoende vakantie in Zwitserland en de feestdagen. “’t Zal gene vetten zijn vandaag”, grapt Vanluchene van tevoren. ©Steffi Verheye

Over de beslissing om terug het zwembad in te duiken, is wel wat tijd gegaan. “Ik had eerst gezegd dat ik twee maanden pauze zou nemen, maar na drie maanden vroegen mijn trainers me wanneer ik zou beslissen. Na ongeveer vijf maanden ben ik met hen beginnen te praten over de trainingen. Die werden van Wachtebeke naar Berchem verhuisd en dat zorgde vooral voor praktische problemen,” legt de West-Vlaamse zwemmer uit, “Ik zit op kot in Gent. Dat betekent dat ik telkens door de Kennedytunnel moet. Met de trein wil ik niet gaan, want treinregelingen en vertragingen zijn problemen die ik wil vermijden”, lacht hij.

 

In maart 2017 trok Emmanuel zijn zwembroek opnieuw aan. Op het BK in november zette hij meteen een prestatie neer om ‘U’ tegen te zeggen. Vier gouden medailles in het 25-meterbad, waarvan twee behaald voor Pieter Timmers. “Ik kom goed overeen met Pieter, maar door de heisa van de Spelen moest ik hem eens op zijn plaats zetten. Op het BK kon dat op een speelse manier.” Bij de gedachte aan het BK fonkelen Emmanuels ogen: “Ik voelde me zo machtig na het kampioenschap. Alles mocht op me afkomen, ik was er klaar voor.”

De sterke prestatie op het BK en de knappe vierde plaats in de 100 meter wisselslag later op het EK zorgden er ook voor dat hij een ticket kon bemachtigen voor het WK klein bad, volgend jaar in China. “Mijn favoriete bad is dat van 25 meter, het klein, maar voor de Spelen van Tokio moet ik een grootbadzwemmer (50 meter) worden. Dat moet omdat er op de Spelen geen klein bad is”, zegt Emmanuel vastbesloten.

“Ik wil dit jaar afstuderen, dan kan ik me nog twee jaar volledig focussen op de Olympische Spelen van Tokio 2020. Dat is mijn einddoel, daarna houd ik er waarschijnlijk mee op. Ik moest na de vorige Spelen mijn focus al terugvinden. 2020 zou een mooi einde zijn.”

Bio Emmanuel Vanluchene

Geboren op 9/02/1992 in Waregem

8ste 4×100 vrije slag OS Londen 2012

6de 4×100 vrije slag OS Rio 2016

6de series 4×200 wisselslag OS Rio 2016

2x brons EK kortebaan 4×50 wissel (2011, 2012)

1x brons WK kortebaan 4×200 vrij (2014)

Belgisch record kortebaan: 100, 200 m rug; 100, 200m wissel

Belgisch record langebaan: 100 m rug, 200m wissel